RENK BİLGİSİ
Renkler, sanatçıların farklı etkiler yaratmada kullandığı etkin bir araçtır. Heyecan, hareket, duyguları dışa vurma ve gerçekliği yansıtma gücüne sahiptirler. 19. yy. ortalarında fotoğraf makinesinin keşfiyle birlikte sanatçılar, çevremizi saran dünyanın renklerinin ışık sayesinde görülebildiğini keşfettiler. Bundan önce, lokal renkler göze ilk çarptıkları gibi kullanılmaktaydılar: gökyüzü maviydi, çimenler yeşil olmalıydı. Ama bu kadar basit olabilir miydi? Aslında güneşli bir günde gökyüzüne bakacak olursanız, ufuğa doğru giderek sararan ama başınızın üzerinde çok daha fazla mavi bir gökyüzü göreceksiniz. Buradan da anlaşılacağı gibi renkler ışığa bağlı olarak farklılaşırlar. Şimdi bunun nasıl gerçekleştiğini göreceğiz.
Renk teorisi
Beyaz ışık (gün ışığı), yağmur damlasının içinden geçtiğinde gökkuşağı renklerine (Renk tayfı) ayrılır. Eğer renk çemberi oluşturmak için tayftaki renkleri bir dairenin içine yerleştirecek olursanız ana renklerin birbirleriyle nasıl birleştiğini görebilirsiniz. Kırmızı, sarı ve mavi ana renkler olarak bilinirler: onlar saf renktir, başka bir rengin karışımından meydana gelmemişlerdir. Turuncu, yeşil ve mor olan diğer üç renk ise, ara renk olarak adlandırılırlar, çünkü tayfta gördüğünüz komşuları olan iki ana rengin bir araya gelmesiyle oluşmuşlardır.
Ana ve ara renklerin birbirleriyle karışmaları sonucu birçok farklı renk elde etmem mümkün. Örneğin, mavi ve yeşilin bir araya gelmesi turkuaz oluşturur. Sonuç olarak birbirleriyle karıştırılarak elde edilen renklere anımsattıkları değerli taş ya da çiçek isimleri konmaktadır. Boya satın alırken tüplerin üzerinde bu isimlere rastlayacaksınız.
Siyah ve Beyaz
Yukarıdaki renk çemberinde de fark edeceğiniz gibi siyah ve beyaz bu çemberde yer almıyor. Işık bir objenin üzerinde vurduğunda, obje bu dalga boylarının bir kısmını emer ve geri kalan dalgaları bizim renk olarak gördüğümüz şekliyle geri yansıtır. Siyah renk dalgalarının tümünü emer, böylece diyebiliriz ki siyah aslında renk yokluğudur ve beyaz da tüm renklerin bir araya gelmesidir.
Kahverengi
Peki o zaman kahverengi nedir? Bu renkteki bir obje, dalga boylarının az bir kısmını emiyor, tüm diğer dalgaları geri yansıtıyor demektir. Üç ana rengi yada üç ara rengi kendi aralarında karıştırdığınızda birçok farklı kahve tonları elde edebilirsiniz.
Claude Monet (1840-1926)
Monet ışık ve atmosferin etkilerini ifade etmek için ışık kullanırdı. Bu resminde de bir grup su zambağı sanki suyun içinde eriyip kaybolmuşçasına resmedilmişler.
Sıcak ve soğuk renkler
Renklerin sıcaklıkları denklemin bir başka parçasıdır (renk çemberinde görebilirsiniz). Renkler opak – transparan, karanlık – ışıklı, yarı saydam – impasto, dokulu – dokusuz, mat – parlak, canlı -soluk olarak da nitelendirilebilirler. İlerleyen yazılarda bu konuyla ilgili daha ayrıntılı bilgileri göreceğiz.
Temel resim paleti
Birbirleriyle karıştırıldıklarında resminizin belkemiğini oluşturacak renkler vardır. Aşağıda verdiğimiz renkler birbirleriyle en iyi karışan renklerdir.
Viridian yeşiliniz, iki çeşit maviniz ve iki çeşit de sarınız varsa, ihtiyacınız olan tüm yeşilleri bu renklerin karışımından elde edebilirsiniz. Beyaz katmaksızın elde edebileceğiniz renkleri görmek için bu renkleri karıştırarak egzersiz yapabilirsiniz.
Siyah kullanırken özellikle dikkatli olun, fazla kullanılırsa resmi tümüyle öldürebilir (siyahın bir renk olmadığını unutmayın!).
Raw umber (koyu kahve) ile ultramarin mavisini karıştırdığınızda siyah yerine kullanmanızı tavsiye edebileceğimiz harika bir koyu ton elde edeceksiniz.
Renk çemberi
Çemberin bir yarısında gördüğünüz kırmızı, turuncu ve sarı “sıcak renkler” olarak gruplanırlar. Çemberin diğer yarısındaki mavi, yeşil ve mor ise soğuk renklerdir. Bir yüzey üzerinde tüm renkler resimdeki gibi bir arada kullanıldıklarında, sıcak renkler daha çok göze çarpar ve öne gelir, buna karşılık soğuk renkler daha az göze çarparak geriye kaçarlar. Örneğin bir manzara resminde, arka plandaki ağaçları öndekilere oranla daha mavi-yeşil renklerde resmederek geri planda durdukları hissi verebilirsiniz.
Karşıt renkler, birbirlerini “tamamlayıcı renkler” olarak tanımlanırlar (sarı-mor, kırmızı-yeşil, turuncu-mavi). Yan yana duran renkler ise birbirlerini etkiler ve bulundukları alan üzerinde daha etkin olma savaşı verirler. Sanatçılar yüzeyde canlı alan yaratmak ve zıtlık sağlamak için bu etkiden faydalanır.
“Bazı ressamlar güneşi sarı bir noktaya çevirir, bazıları da sarı bir noktadan güneş yapar.” Pablo Picasso